Bạn biết gì về cái nút Rượu Vang?

Rượu trưởng thành hay chín đều ngon hơn trong những chai to là bởi một lượng oxy có trong chai sau khi đóng nút bần. Chai càng nhỏ, lượng rượu tiếp xúc với oxy càng nhiều, chai lớn hơn có tỷ lệ oxy tiếp xúc với rượu thấp hơn. Vì vậy quá trình oxy hóa của rượu cũng sẽ chậm hơn. Theo các chuyên gia thì kích thước một chai chuẩn là 75 centiliter. Một chai lớn có kích thước tối thiểu gấp đôi. Tuy nhiên ở các vùng Champagne, Burgundy, và Bordeaux (Pháp) bạn có thể thấy những chai dung tích tới ba lít. Những chai có kích thước lớn như vậy thường được các nhà sưu tập quan tâm, vì chúng thường có chất lượng tuyệt hảo và giá cũng rất đắt.

Đỏ, trắng, hồng là những màu căn bản, nhưng cũng còn rất nhiếu biến thể khác. Mặc dù màu sẫm luôn gắn liền với những chai full body (loại rượu nhiều nước cốt), nhưng một chai có màu hơi đỏ nhạt đôi khi cũng có thể khiến bạn phải ngạc nhiên trước độ đậm của nó. Ngược lại, một chai có màu tối sẫm, chẳng hạn như chai Northern Italian Lagrein cũng có thể có vị nhẹ đến “kinh người”.

Điều này có thể giải thích như sau: Hầu hết các loại nho để làm rượu dù đỏ hay trắng đều có phần thịt cùi màu trắng. Vì vậy người ta có thể tạo ra vang hoặc champagne trắng từ nho đỏ. Ví dụ minh họa rõ nhất cho điều này là champagne Blanc de Noirs được làm từ nho Pinot Noir. Rượu đỏ thì có màu sậm bởi chúng được lên men khi vỏ của trái nho không được lột bỏ. Rượu hồng là do một tỷ lệ pha trộn giữa nước cốt và vỏ của trái nho, còn rượu trắng (vang và champagne) thì chỉ trộn một lượng rất ít, hoặc không một chút vỏ nho nào.

Ba dấu hiệu để nhận biết rượu đã hỏng hay chưa:

● Chai vẫn được đóng nút bần nhưng rượu có mùi nấm mốc, hoặc nếm có vị hôi. Điều này chứng tỏ rượu đã bị đóng bần bởi một nút nhiễm khuẩn hoặc bị mốc. Đây là tác nhân thường gặp, và cũng khó nhận biết nhất.

 ● Chai chưa mở, nhưng rượu có mùi giống vang Bồ Đào Nha trong khi không phải là vang Bồ Đào Nha, hoặc rượu đã chuyển qua màu nâu nhạt. Điều này do rượu đã hút quá nhiều nhiệt và nó xảy ra khi chai được cất trữ trong một gác mái nóng bức hoặc để bên cạnh một chiếc ấm đun nước.

 ● Rượu bị oxy hóa: Nếu ngửi thấy rượu có mùi giống giấm và thấy sắc nâu, nhiều khả năng rượu đã bị hỏng do tiếp xúc với oxy. Điều này là chai đã được mở nhưng khi đóng lại không cẩn thận. Rượu cũng không được cất trong tủ lạnh hoặc bảo quản trong môi trường chân không. Một cách để bạn chắc chắn chai rượu của mình không bị oxy hóa trước khi mở là tìm mua những chai có nút xoáy – thứ gần như chỉ xuất hiện ở những thương hiệu vang đắt tiền.

Bạn có thể và rất nên uống rượu trắng khi trời sương giá. Chỉ có điều hãy đảm bảo nó là loại ngon. Vào thời gian này trong năm, bổ sung cho cơ thể lượng cồn và dầu béo từ thùng gỗ sồi lâu năm là điều nên làm. Những chai rượu trắng lớn và nổi tiếng lý tưởng nhất khi dùng kèm với các món ăn mùa đông như món pasta có kem và thịt gà quay.

Uống vang làm từ nho Chardonnay thì chẳng gì bằng, đặc biệt là những loại được làm bởi những tên tuổi lớn như Chassagne-Montrachet ở Burgundy (Pháp) và Santa Barbara ở Califonia (Mỹ). Tuy vậy, đừng vì thế mà bỏ quên những loại được ủ trong thùng gỗ sồi như Viognier (từ Rhône, Pháp và Australia) và Gewurztraminer từ Alsace. Bên cạnh đó những nơi có mùa hè ấm nóng như Chateauneuf-du-Pape của Pháp cũng sản sinh ra những loại vang trắng rất thích hợp để uống khi thời tiết lạnh. Sức nóng mặt trời nơi đây giúp cho những chai vang trắng có vị của vang đỏ.

Đơn giản bởi thời tiết oi bức mùa hè không đồng nghĩa với việc bạn phải kiêng khem rượu đỏ cho tới mùa thu. Dưới đây là vài nguyên tắc căn bản để bạn vẫn có thể tận hưởng rượu đỏ vào mùa hè.

● Hãy chọn những chai lighter-body (nhiều vị hoa quả). Những chai rượu vang đỏ hoàn hảo cho mùa hè gồm có Beaujolais từ Pháp, Dolcetto từ Ý, Shiraz từ Úc và các dòng Pinot Noirs từ Burgundy, Oregon, hoặc New Zealand. Bordeaux và Califonia Cabernet Sauvignon là những cái tên nên bỏ qua cho tới khi thời tiết mát hơn.

● Kiểm tra lượng cồn của rượu trước khi uống. Rượu càng có độ cồn cao nếm càng có vị nóng. Tốt nhất hãy chọn những chai có độ cồn thấp (13 hoặc dưới 1%).

● Ướp lanh. Rất nhiều người có thói quen chỉ thích nhiệt độ lạnh với vang trắng, nhưng một vài loại vang đỏ, đặc biệt những loại được liệt kê ở trên sẽ trở nên ngon hơn khi được ướp lạnh một chút. Vậy hãy đặt chai rượu vào trong tủ lạnh khoảng 20 phút trước khi uống.

 ● Trẻ hơn tốt hơn. Những chai vang đỏ dưới hai năm tuổi tự nhiên sẽ có hàm lượng acid cao hơn và sẽ kết hợp rất ăn ý với hải sản, salad và các món nướng.

Gạn và chắt rượu là quy trình rót rượu từ chai sang một vật chứa trước khi uống để rượu có thể giải phóng hương vị và cũng là để loại bỏ cặn chất trong chai. Tuy với hầu hết mọi loại rượu vang, việc chắt này là không cần thiết. Nhưng với những chai vang đỏ cũ và một số chai vang trẻ thì đây lại là điều đáng làm. Những chai vang nên được gạn chắt gồm những chai trên tám năm tuổi, hoặc những chai có chất lượng cao và màu đỏ sậm đen như Barolos, Califonia Cabernet Sauvignons, hoặc những chai vintage đắt tiền của Bordeaux và Rhône Valley (Pháp).

Để gạn một chai vang trẻ, hãy rót rượu chậm rãi vào một chiếc bình rộng miệng. Với một chai vang lâu năm, hãy đặt chai ở tư thế đứng ít nhất một tuần trước khi rót, việc này sẽ giúp cho cặn rượu lắng xuống và tích tụ hết ở đáy. Khi rót hãy dùng một ngọn nến, hoặc một ngọn đèn có ánh sáng chiếu vào phần cổ chai, đừng rót rượu sang bình khi thấy có những mẩu, mảnh màu đen trôi về phía miệng, nhớ để lại một chút chất lỏng lẫn với cặn thay vì rót hết.

Các sulfite hay (sulfur dioxide) xuất hiện một cách tự nhiên trong rượu, hệt như trong các thực phẩm được lên men khác là bánh mỳ, bánh cookie và bia. Những năm gần đây, các nhà sản xuất rượu vang cũng đã đưa thêm sulfite vào rượu để loại bỏ các vi khuẩn không cần thiết cũng như làm chậm lại quá trình oxy hóa. Tuy có ích vậy nhưng sulfite khi bị lạm dụng sẽ khiến rượu bị mất đi những hương vị thơm ngon và có mùi gần giống với diêm sinh. Các loại rượu kém chất lượng thường chứa nhiều sulfite hơn. Rượu ngọt cũng thường chứa nhiều sulfite hơn so với rượu có vị khô, và tương tự vang trắng sẽ chứa lượng sulfite lớn hơn nhiều so với vang đỏ.

Tannin là những chất bảo quản tự nhiên có tác dụng giữ cho rượu vang khỏi oxy hóa (một cách nói giảm, nói tránh cho việc rượu trở thành giấm). Nói chung, rượu càng có nhiều tannin, càng có thể ủ lâu. Và thông thường thì rượu đỏ mới có tannin. Loại nho Cabernet Sauvignon cho ra đời những loại rượu nhiều chất tannin nhất. Các chai vang không được ủ với loại vỏ và hạt có chứa chất tannin. Một chai rượu chứa nhiều tannin quá mức có thể gây ra hiệu ứng khô, và có vị hơi đắng.

Nhưng loại rượu này đòi hỏi ủ lâu hơn, vì tannin chỉ mềm dần theo thời gian. Nho Cabernet Sauvignons từ Bordeaux (nơi khởi nguồn của giống nho này) thường cần ít nhất 5 năm trong chai trước khi các chất tannin trở nên đủ mềm. Nho của các vùng rượu mới như Califonia (Mỹ), Argentina và Úc có xu hướng ít tannin hơn, do đó khoảng thời gian cần để ủ cũng ngắn hơn nhiều so với vang làm từ các loại nho khác.

Về kỹ thuật, vang đóng thùng không phải là vang trong thùng, nó thực chất là một chiếc túi plastic có môi trường chân không đặt trong một thùng gỗ. Về công nghệ, chiếc túi đó trữ rượu trong một môi trường gần như không có khí oxy và chỉ tiếp nhận một lượng oxy rất nhỏ sau mỗi lần rót. Người Úc nổi tiếng với những loại vang thùng này. Trong số này, Hardys và Banrock Station là hai cái tên bạn nên đặc biệt lưu ý khi tìm mua vang. Thêm một điều cần nhớ là loại rượu vang thùng chất lượng nhất thường được bán ở dạng thùng 3 lít.

Nút vặn xoáy là thứ được sử dụng cho rất nhiều chai rượu loại cao cấp. Nút vặn xoáy có hai ích lợi. Thứ nhất, không giống như nút bần xốp (có nhiều lỗ khí), nút vặn xoáy rất kín gió, giúp cho rượu có thể tươi lâu hơn. Thứ hai,  nút này loại bỏ nguy cơ nút bị hỏng do nhiễm nấm mốc.

Phần lớn những chai rượu hiện nay có vị lý tưởng với loại nút này (vì thường tươi, khô, nhiều hương hoa quả). Tuy nhiên, không phải tất cả rượu đều thích hợp với loại nút vặn xoáy. Rất nhiều nhà sản xuất cho rằng những chai rượu nhiều nước cốt, cầu kỳ có một độ hở nhất định để rượu có thể thở và từ đó chín dần dần.